Πιστώσεις τέλος για ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο Μαρώνειας

Με κακούς οιωνούς ξεκινάει φέτος η τουριστική περίοδος για το νομό Ροδόπης, αφού οι πιστώσεις για την ανάδειξη των σημαντικότερων αρχαιολογικών προορισμών, που θα μπορούσαν να προσελκύσουν επισκέπτες, φτάνουν με φειδώ. Η οικονομική κρίση, αλλά και η απαξίωση από

τους ιθύνοντες της αξίας των ευρημάτων, δεν επιτρέπουν φιλόδοξα αρχαιολογικά προγράμματα συνολικά για την περιφερειακή ενότητα Ροδόπης.

Ειδικότερα για την περιοχή της Μαρώνειας, όπου τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρωθεί το ενδιαφέρον της τοπικής εφορείας αρχαιοτήτων, οι εργασίες θα περιοριστούν μόνο στο αρχαίο θέατρο, ενώ προβλέπεται και η ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρου και του διπλανού ιερού του Διονύσου. Αυτό τουλάχιστον έκανε γνωστό ο προϊστάμενος της ΙΘ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Δημήτρης Μάτσας, αναφέροντας τα εξής, «στην περιφερειακή ενότητα Ροδόπης θα δουλέψουμε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ κυρίως στο αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας όπου έχει προγραμματιστεί ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρου και του διπλανού ιερού του Διονύσου. Η πίστωση για την επόμενη τριετία στα πλαίσια του ΕΣΠΑ είναι 500.000 ευρώ για το συγκεκριμένο έργο. Άλλο πρόγραμμα για την περιοχή της Μαρώνειας δεν υπάρχει για φέτος».

Το θέατρο αποκαλύφθηκε μετά από ανασκαφές στο τέλος της δεκαετίας του 60΄, αλλά τουλάχιστον μέχρι σήμερα δεν έχει καταστεί επισκέψιμο σε μόνιμη βάση, κυρίως λόγω έλλειψης προσωπικού. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και φέτος, όχι μόνο στο αρχαίο θέατρο, αλλά και στο αρχοντικό Ταβανιώτη, που εγκαινιάστηκε μόλις πριν έναν χρόνο, αλλά εξαρχής δεν κατέστη επίσης επισκέψιμο σε μόνιμη βάση. Μία πολύτιμη έκθεση αρχαιολογικών ευρημάτων φιλοξενείται στο αρχοντικό Ταβανιώτη, ένα έργο που εκτελέστηκε σε δυο τμήματα με χρηματοδοτήσεις από τα ΠΕΠ Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης 1994-1999 και 2000-2006 με αντίστοιχους τίτλους «Αγορά, αποκατάσταση και επανάχρηση παραδοσιακού αρχοντικού στη Μαρώνεια» (120.000.000 δρχ.) και «Επανάχρηση παραδοσιακού αρχοντικού στη Μαρώνεια: οργάνωση έκθεσης αρχαιοτήτων» (550.000 ευρώ).

Το θέμα της έκθεσης, που φιλοξενείται στους χώρους του αρχοντικού, αφορά στην ιστορική εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής της Μαρώνειας, από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι σήμερα. Στο ισόγειο του κτιρίου παρουσιάζονται πέντε θεματικές ενότητες: Αμφορείς και μαγειρικά σκεύη, όψεις δημόσιας ζωής, θρησκεία, επιτύμβια και αρχιτεκτονικά μέλη χριστιανικών ναών. Στον πρώτο όροφο εκτίθεται εποπτικό υλικό από την παλαιολιθική εποχή μέχρι την πρόσφατη αποκατάσταση του αρχοντικού. «Το αρχαίο θέατρο Μαρώνειας όπως και το αρχοντικό Ταβανιώτη είναι επισκέψιμα, αλλά έχουμε πρόβλημα φυλακτικού προσωπικού, δεν υπάρχει επάρκεια φυλακτικού προσωπικού. Ελπίζουμε ότι τώρα το καλοκαίρι το πρόβλημα θα λυθεί και θα είναι ανοιχτό το μνημείο και το αρχοντικό Ταβανιώτη σε καθημερινή βάση», ανέφερε σχετικά ο κ. Μάτσας.

Την ίδια περίοδο που οι ανασκαφικές εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο της Μαρώνειας οδηγούνται σε τέλμα, λόγω της ελλιπούς χρηματοδότησης, ορισμένοι, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν βάλει στο στόχαστρό τους την τελευταία παρθένα περιοχή του νομού Ροδόπης. Το ιερό βουνό της Θράκης με τον τεράστιο αρχαιολογικό και γεωλογικό πλούτο βρίσκεται σε κίνδυνο. Ένας δρόμος σχεδιάζεται να διασχίσει την περιοχή καταστρέφοντας το τοπίο και τους γεωλογικούς σχηματισμούς, αλλά ακόμα και κάποιες από τις αρχαιότητες. Το ιερό βουνό της Θράκης είναι ο  Ίσμαρος. Το βουνό του Ομήρου, του Διονύσου και του Απόλλωνα. Το ιερό βουνό που μάγεψε τον Οδυσσέα. Τα απέραντα δρυοδάση που καταστράφηκαν τον 19ο και 20ο αιώνα. Οι γρανίτες και τα μεγαλιθικά τείχη.

Η αρχαιολογική έρευνα την δεκαετία του 60 και μετά δημιούργησε μία προστατευόμενη περιοχή με έκταση μερικές χιλιάδες στρέμματα. Ο αρχαιολογικός χώρος της Μαρώνειας κατάφερε μέσα από την αυστηρή προστασία να προφυλάξει την περιοχή αυτή από την λαίλαπα της “ανάπτυξης” των προηγούμενων δεκαετιών. Η περιοχή έχει διατηρηθεί όπως ήταν πριν 2000 χρόνια αφημένη στη μόνο στη  φθορά του καιρού. Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις ελάχιστες. Η κακή οδική σύνδεση και η γεωγραφική απομόνωση κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα φυσικό γεωλογικό και αρχαιολογικό πάρκο όπου κάθε είδους αρχαιότητα και μία τεράστια ποικιλία πετρωμάτων “ζουν ” σε αρμονία.  Η θάλασσα παρέμεινε σχεδόν παρθένα και οι ακτές πεντακάθαρες.

Ο κ. Μάτσας που ρωτήθηκε για το θέμα είπε, πως «η ιστορία του δρόμου αυτού είναι αρκετά παλιά. Υπήρχε μια παλιά γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με τον δρόμο αυτόν, που είναι και ο μπούσουλας μας και για τις συνεννοήσεις που κάναμε πρόσφατα με την μελετητική ομάδα. Δεν μας έχει έρθει ακόμη η οριστική μελέτη του δρόμου, ούτως ώστε να γνωμοδοτήσουμε. Είχαμε πάντως αρκετές επαφές με τους μελετητές και τους είχαμε γνωστοποιήσει την αρχαιολογική πραγματικότητα της περιοχής καθώς και τις απόψεις του υπουργείου δια των δύο αρμοδίων εφορειών της περιοχής».

Πάντως η συγκεκριμένη περιοχή είναι η μόνη ταυτισμένη μετά την Ιθάκη, Ομηρική περιοχή. Και μόνο στην σκέψη ότι περπατάμε ανάμεσα στα στοιχεία της ομηρικής περιγραφής έχουμε στα χέρια μας ένα τεράστιο εργαλείο. Η λύση που προτείνεται από όσους αντιδρούν στην κατασκευή αυτού του δρόμου είναι η δημιουργία ενός αρχαιολογικού – γεωλογικού πάρκου. Με όλα τα στοιχεία προστασίας που του αξίζουν. Άλλωστε δεν αξίζει η περιοχή την σκύλευση που ζήσαμε σε τόσες άλλες περιοχές της πατρίδας μας, αντίθετα αξίζει την συμπεριφορά ενός ιερού χώρου. Και είναι ιερός χώρος. Από την προϊστορία με τα υπαίθρια ιερά, μέχρι το καθαρτήριο ιερό των προσκυνητών για τα Καβείρια μυστήρια και μετά ως μοναστικός τόπος.

Το ιερό άλσος του Διονύσου και η λατρεία του. Τα μυθολογικά στοιχεία και η ιστορικότητα του χώρου είναι τέτοια που από μόνα τους αποτελούν ιδανικό προϊόν για κάθε επισκέπτη. Η πρόταση για ένα αρχαιολογικό γεωλογικό πάρκο στη περιοχή θα μπορούσε να γίνει πράξη, τόνισε ο κ. Μάτσας, λέγοντας, «η περιοχή του Ισμάρου και των νότιων ιδιαιτέρως κιτίων του, είναι πολύ σημαντική από γεωλογική άποψη. Έχει γίνει μια γεωλογική μελέτη και προτάσεις διαδρομών από το ΙΓΜΕ της Ξάνθης και μάλιστα έχει κυκλοφορήσει και ένα πολύ ωραίο πολύπτυχο με τις προτεινόμενες διαδρομές και μια ξενάγηση στην γεωλογική ιστορία της περιοχής».

Αξίζει τέλος να θυμίσουμε ότι στην ευρύτερη περιοχή του Ισμάρου όρους, εκεί που ξεκινούν τα Ζωναία όρη σχεδιάζεται η λειτουργία του χρυσορυχείου του Περάματος. Δίπλα και πάνω στο μοναδικής σπανιότητας δάσος μαυρόπευκων. Δίπλα και πάνω σε μία περιοχή που φιλοξενεί ένα παλαιολιθικό λατομείο εργαλείων. Δίπλα στον μοναδικής ομορφιάς οικισμό των Πετρωτών.

Πηγή: Δ. Συμεωνίδου, Εφημερίδα "Ο Χρόνος"

ΠΗΓΗ