Μία μελέτη για τις εκλογές

Στα σημερινά ιστολόγια αναφέρονται αναλύσεις πιθανών εκλογικών αποτελεσμάτων και κοινοβουλευτικής αντιπροσώπευσης τα οποία επιστημονικά στέκουν, αλλά αγνοούν συγκεκριμένα πολιτικά κριτήρια και οφθαλμοφανή λογικά συμπεράσματα. Πινάκια με πιθανά ποσοστά, με όχι πολύ πιστευτές συσπειρώσεις και –κατά τη γνώμη μου- αβάσιμη σειρά και εκτίμηση αποτελέσματος.

Προφανώς τα ενδεικτικά αυτά πινάκια είναι κατατοπιστικά ως προς την εφαρμογή των διατάξεων του ισχύοντος εκλογικού νόμου, ωστόσο, είναι σαφές ότι το ΠΑΣΟΚ σε καμία περίπτωση (ούτε κάν στις ευχές του Β. Βενιζέλου) δεν συγκεντρώνει τα αναφερόμενα ποσοστά, αλλά θα είναι πολύ μεγάλη έκπληξη να περάσει το 20%.

Σε αυτό άλλωστε συνηγορεί και το χθεσινό εσωκομματικό εκλογικό αποτέλεσμα, το οποίο καταδεικνύει σαφέστατα ότι η εκλογική βάση του ΠΑΣΟΚ είναι πρακτικά και πολιτικά αδύνατο να συσπειρώσει άνω του 40% των εκλογέων του 2009 (εχθές η συσπείρωση ήταν της τάξης του περίπου 30% αλλά ακολουθώ την αισιόδοξη οπτική του Μπένυ τώρα). Αυτό ισοδυναμεί με το 17% περίπου του εκλογικού σώματος. Ως εκ τούτου, η δεύτερη θέση του δεν απειλείται, αλλά ούτε και το αποτέλεσμα αυτό καθίσταται απειλητικό για το πρώτο κόμμα και την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, ακόμα κι αν αυτή δεν αρκεί για αυτοδυναμία.

Το εκλογικό σύστημα, ακόμα και αν επιβεβαιωθούν τα πιο απαισιόδοξα για τη ΝΔ σενάρια, είναι πρακτικά αδύνατο να της αποφέρει λιγότερους από 130 βουλευτές (ήτοι περίπου 55 περισσότεροι από όσους έχει σήμερα) ακόμα και αν το ποσοστό της δεν υπερβεί το 28%. Ωστόσο ένα τέτοιο εκλογικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά αμφίβολο να συμβεί, καθώς είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το 70% περίπου των αναποφάσιστων ψηφίζουν τελικά το νικητή και άρα (προσωπική εκτίμηση) θα είναι σχεδόν τρελό να πέσει το ποσοστό της ΝΔ κάτω του 31%, πόσο μάλλον που τα στοιχεία δείχνουν ικανοποιητική συσπείρωση των οπαδών της.

Από την άλλη, δύσκολα θα καταφέρει να υπερβεί το 34% του εκλογικού σώματος, λόγω των πολλών επιλογών που έχει ο κάθε πολίτης, από το σύνολο του ιδεολογικού και πολιτικού φάσματος. Σημειωτέον ότι το ποσοστό αυτό θα έρθει –αν έρθει- και λόγω της αποχής, η οποία προβλέπεται αυξημένη σε σχέση με το 2009 και η οποία αυτή τη φορά θα πλήξει περισσότερο το ΠΑΣΟΚ, όπως και η προβλεπόμενη αύξηση ακύρων και λευκών, τα οποία παραδοσιακά -αλλά και σύμφωνα με το νόμο- αποβαίνουν υπέρ του νικητή.

Σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος συναρτάται σχεδόν αποκλειστικά από δύο παράγοντες: (1) τον αριθμό των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη νέα Βουλή και (2) πρωτίστως και βασικά το ποσοστιαίο σύνολο του εκλογικού σώματος που δεν εκπροσωπείται στη νέα Βουλή, ήτοι το πόσο συνολικά θα πάρουν τα κόμματα που δε θα καταφέρουν να περάσουν το πλαφόν του 3%.

Ως προς τον πρώτο παράγοντα δύσκολα μπορεί κανείς να προβλέψει τη συσπείρωση των υπαρχόντων κοινοβουλευτικών κομμάτων, την πόλωση των εκλογών και τα ιδεολογικά και λοιπά πολιτικά διλήμματα που θα τεθούν υπόψη των εκλογέων, ούτε και το τελικά ποσοστό της αποχής από την κάλπη. Παρά ταύτα είναι βέβαιο, ότι όσο αυξάνεται η αποχή κερδίζουν τα κόμματα με ισχυρή οργανωτική δομή και ιδεολογική ταυτότητα, ήτοι πρωτίστως το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δευτερευόντως και η ΝΔ, η οποία έχει χωρίς αντίπαλο το προτέρημα της πρωτιάς και της συνεπαγόμενης κυβερνητικής προοπτικής.

Από την άλλη, φαντάζει εκτός πραγματικότητας να καταφέρουν να εκπροσωπηθούν στη νέα Βουλή όλα τα νέα ή μικρά κόμματα (ΔΗΜΑΡ, ΔΗΣΥ, Άρμα Πολιτών, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Χρυσή Αυγή, ΛΑΟΣ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, Κοινωνική Συμφωνία, Κυνηγοί, Πειρατές, κλπ). Παίρνω το θάρρος να προβλέψω πως εξ’ αυτών μόνο ένα νέο κόμμα δείχνει να έχει με βεβαιότητα θέση στη νέα Βουλή (η ΔΗΜΑΡ). Εκ των υπολοίπων, είναι στατιστικά αδύνατο να πετύχουν το στόχο τους περισσότεροι των δύο, ενώ είναι εξίσου πιθανόν να μην τα καταφέρει και ουδείς έτερος πλην της ΔΗΜΑΡ.

Ξεκινώντας λοιπόν από το πιθανό σενάριο 5 κομμάτων στη νέα Βουλή, η εκ των πραγμάτων σημερινή εικόνα του εκλογικού αποτελέσματος αποδίδει αυτοδυναμία 156 εδρών στη ΝΔ με περίπου 32% (περίπου όσο δηλαδή πήρε στις εκλογές του 2009). Για να το κάνω πιο εύκολα κατανοητό, για κάθε περίπου 2,2 μονάδες του εκλογικού σώματος που μένουν εκτός νέας Βουλής, η ΝΔ κερδίζει έκπτωση 1 μονάδας για την αυτοδυναμία της. Η εκκίνηση της αντίστροφης αυτής μέτρησης για την αυτοδυναμία μπορεί να αρχίσει με βάση το 6% του εκλογικού σώματος εκτός Βουλής και 38 στο πρώτο κόμμα. Ή 8,2% εκτός και 37% της ΝΔ. Ή 10,4% εκτός και 36% για τη ΝΔ. Ή 12,6% εκτός και 35% για τη ΝΔ. Ή 14,8 εκτός και 34% για τη ΝΔ. Ή 17% εκτός και 33% για τη ΝΔ. Ή 19,2% εκτός και 32% για τη ΝΔ. Ή ακόμα και το ελαφρώς «τραβηγμένο» σενάριο του 22% για το σύνολο των εκτός Βουλής κομμάτων και 31,6% για την αυτοδυναμία της ΝΔ με 154 έδρες.

Στο έτερο σενάριο (αυτό του ΠΑΣΟΚ), όπου η συσπείρωση των δύο μεγάλων κομμάτων υπερβαίνει το 70% σε καθένα, το σύνολο των δύο αυτών θα υπερβαίνει το 65% το εκλογικού σώματος και ως εκ τούτου είναι απολύτως αδύνατο εκπροσωπηθούν στη νέα Βουλή περισσότερα από 4 έως βία 5 κόμματα! Σε μια τέτοια περίπτωση το πρώτο κόμμα θα χρειαζόταν σαφώς μεγαλύτερο ποσοστό για αυτοδυναμία (περί το 36-38%) και πάλι θα είχε πολύ ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση (περίπου 100 βουλευτών) και μικρή δική του πλειοψηφία (μεταξύ 152 και 158 βουλευτών).

Γι αυτό και είναι ορατή μια δυναμική στο λόγο της ΝΔ. Διότι αντιλαμβάνεται ότι ο κατακερματισμός του εκλογικού σώματος τη συμφέρει και μπορεί με αυτόν τον τρόπο να κερδίσει υπό προϋποθέσεις ακόμα και 170 βουλευτές με 34% ενώ σε συνθήκες διπολισμού 2007 ή 2009 για μια τέτοια κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα χρειαζόταν πάνω από 44%.

Ο γράφων πιστεύει με σιγουριά, ότι και η σταθερότητα θα κερδηθεί για τους πολίτες (αφού η ΝΔ δε θα έχει πρόβλημα να καταμετρηθεί τελικά στο 32-33% και άρα στην αυτοδυναμία, έστω και ισχνή) και οι εκλογείς θα τιμωρήσουν το κόμμα που μας έσπρωξε στο γκρεμό (ήτοι ποσοστό ΠΑΣΟΚ μεταξύ 16 και 18%) και οι «σύμμαχοι» και «συνέταιροί» μας θα ησυχάσουν με την τελική κοινοβουλευτική αντιπροσώπευση, το αυτόν και οι «αγορές». Πάνω από όλα όμως, ο λαός θα εκφραστεί δημοκρατικά και συνταγματικά, αλλάζοντας την κυβέρνηση και την ακολουθούμενη πολιτική (τουλάχιστον στα θέματα με εμφανές ιδεολογικό και πολιτικό διακύβευμα, όπως το μεταναστευτικό, η δημόσια τάξη και ασφάλεια, το φορολογικό, η εκπαιδευτική πολιτική, η αναπτυξιακή πολιτική, η συνταγματική μεταρρύθμιση, η ανακήρυξη ΑΟΖ, κ.ά. , στα οποία η τρόικα δεν έχει άμεση εμπλοκή και λόγο).

Ελπίζω οι πολίτες να τιμωρήσουν ονομαστικά όσους προσβάλλουν το δημοκρατικό και πατριωτικό μας φρόνημα και να τους αντικαταστήσουν με νέα πρόσωπα. Δεν πιστεύω στην ιδεολογική και συκοφαντική ταυτοποίηση των πάντων γιατί κάτι τέτοιο είναι και αυθαίρετο, ψευδές και λαϊκιστικό. Ούτε πιστεύω στην αφελή απόδοση αέναων ευθυνών, ούτε τελικά και στο ιδεοληπτικό και προβοκατόρικο κάλεσμα επανάστασης για την επανάσταση. Ελπίζω οι πολίτες να δώσουν το δικαίωμα και την εντολή στη νέα κυβέρνηση να κάνει επανεκκίνηση όχι μόνον της οικονομίας, μα και της κοινωνίας, όπως ο φοίνικας που αναγεννιέται από τις στάχτες του.

Ν. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ

Εκπαιδευτικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος ΔΣ ΕΛΜΕ Σάμου

http://logia-starata.blogspot.com/2012/03/blog-post_3494.html