Πόλεμος των γονιών, και το παιδί στη μέση

Η ίδια σκηνή, Σάββατο παρά Σάββατο, γύρω στις 9 το πρωί. Ερχεται και στέκεται στο απέναντι πεζοδρόμιο από την πολυκατοικία με το βλέμμα του στραμμένο στην είσοδο.

Οση ώρα κι αν χρειαστεί να περιμένει, τα μάτια του δεν αποσπώνται ούτε στιγμή από την πόρτα. Οταν εμφανιστεί το παιδί, θα ανοίξει διάπλατα τα χέρια του να το σφίξει στην αγκαλιά του. Χέρι-χέρι θα πάνε ώς το αυτοκίνητο.

Την Κυριακή το βράδυ θα επιστρέψουν. Σφιχτός, μα σύντομος εναγκαλισμός. «Ως την άλλη φορά, ναι;» θα του μπει ο μπαμπάς. «Ναι» θα απαντήσει ο μικρός και θα χαθεί πάλι στην πολυκατοικία. Στην αγκαλιά του άλλου γονέα.

Εάν η εικόνα μιας διαλυμένης οικογένειας είναι σκληρή για τον απλό θεατή, κανείς μπορεί να φανταστεί πώς τη βιώνουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές και ιδίως ένα μικρό παιδί. Οση αγάπη κι αν λαμβάνει από τις δύο πλευρές, η περιοδική αυτή συντριβή από το χάος της απόστασης μεταξύ των γονιών του θα χαραχτεί για πάντα μέσα του. Κι όμως, αυτή είναι η ζοφερή πραγματικότητα για χιλιάδες παιδιά σε όλη τη χώρα. Εχει βρεθεί ότι περίπου 20.000 παιδιά επί 120.000 γεννήσεων ετησίως ανατρέφονται από τον έναν από τους γονείς τους (σύστημα αποκλειστικής επιμέλειας), ο οποίος στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων (πάνω από το 95%), είναι η μητέρα. Μολονότι η νομοθεσία (ν. 2101/92, ΦΕΚ 192) θέλει το παιδί να ανατρέφεται και από τους δύο γονείς, ασχέτως εάν αυτοί είναι παντρεμένοι, χωρισμένοι ή σε διάσταση και θεωρεί τη γονική μέριμνα καθήκον και δικαίωμα και των δύο γονέων, τα ελληνικά δικαστήρια κατοχυρώνουν την επιμέλεια στον πατέρα μόνο στις περιπτώσεις που η μητέρα είναι χρήστης ναρκωτικών, έχει βαριά διανοητική υστέρηση κ.ο.κ.

Οι υποθέσεις εκδικάζονται με τη μέθοδο του copy paste, χωρίς εμβάθυνση στις ξεχωριστές συνθήκες της κάθε οικογένειας, εκδίδοντας αποφάσεις φασόν. Μη εξειδικευμένοι δικαστές, επιβαρυμένοι με κάθε είδους υποθέσεις, ρωτούν τα τυπικά («ποιος είναι ο μισθός σας», «πόσα τετραγωνικά είναι το σπίτι σας») τους εμπλεκομένους, ενώ καταγράφουν τις καταθέσεις «μαρτύρων» χωρίς τη στοιχειώδη διασταύρωση. «Δεν είναι καλό πατέρας, πίνει, χτυπάει το παιδί» ακούγεται καθημερινά στα δικαστήρια. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εξειδικευμένα για υποθέσεις επιμέλειας παιδιών οικογενειακά δικαστήρια, με αποτέλεσμα ένα διαζύγιο να οδηγεί σε πλήρη διάλυση των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας», εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος του Συλλόγου για την Αντρική και Πατρική Αξιοπρέπεια (ΣΥΓΑΠΑ) κ. Νίκος Σπιτάλας. «Η επιμέλεια δίνεται στη μητέρα, ενώ ο πατέρας κατά κανόνα υποχρεώνεται σε περιοδική σχέση με το παιδί του. Δυστυχώς, είναι συχνό το φαινόμενο οι γυναίκες να μην επιτρέπουν στους άνδρες να δουν το παιδί τους, με αποτέλεσμα την πλήρη αποξένωση παιδιών - πατεράδων και τον ψυχικό τραυματισμό και των δύο».

Περιέργως, στην ίδια κατάχρηση εξουσίας προβαίνουν και οι (λιγοστοί) άνδρες που παίρνουν την επιμέλεια των παιδιών τους. «Τα τελευταία χρόνια, λόγω και της δραστηριοποίησης του συλλόγου μας κάποιοι δικαστές δίνουν την επιμέλεια σε πατεράδες (σ.σ. 30 αποφάσεις σε σύνολο άνω των 3.000 τον χρόνο).

Οι λόγοι όμως υπήρξαν το ίδιο αυθαίρετοι, με αποτέλεσμα να δούμε το φαινόμενο και οι άνδρες να θέτουν εμπόδια στην επικοινωνία των μητέρων με τα παιδιά». Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο έχων την επιμέλεια προβαίνει στην ανεξέλεγκτη συκοφάντηση του έτερου γονιού, γεγονός που ορθώνει μεγαλύτερα εμπόδια στην ανάπτυξη υγιούς σχέσης με το παιδί.

Η μόνη λύση, σύμφωνα με τις οργανώσεις για την ισότητα των φύλων στην ανατροφή ενός παιδιού, είναι η δημιουργία οικογενειακών δικαστηρίων, με εξειδίκευση των δικαστών σε θέματα παιδαγωγικής και παιδοψυχολογίας, για την όσο το δυνατόν ομαλότερη μετάβαση στη μετά διαζύγιο εποχή. Ο θεσμός του γονικού συμβολαίου, ο οποίος υποχρεώνει τους γονείς να δεσμευτούν ότι θα τηρούν τους όρους του μετά ένα χρόνο, αποτελεί επίσης ζητούμενο στην Ελλάδα. «Σε άλλες χώρες, όπως στην Ολλανδία, υπάρχει ο θεσμός του διαμεσολαβητή που επιλαμβάνεται μιας οικογενειακής κρίσης πριν φτάσει στα δικαστήρια», λέει ο κ. Σπιτάλας. «Κυρίως όμως χρειάζεται να θεσπιστεί η συνεπιμέλεια και η εναλλασσόμενη κατοικία -να δίνεται δηλαδή η δυνατότητα στο παιδί να ζει και με τους δύο γονείς του». Κυριακή ώς Τετάρτη κι από αγκαλιά σε αγκαλιά.

http://news.kathimerini.gr